Η πανδημία Coivd-19 έχει αναγκάσει πολύ κόσμο να περιοριστεί στο σπίτι του. Για μια μικρή περίοδο νιώσαμε όλοι τι σημαίνει εγκλεισμός στο σπίτι. Αυτό δεν ήταν ευχάσριστη εμπειρία για κανέναν.
Πολλοί συνάνθρωποί μας συνεχίζουν να παραμένουν περιορισμένοι στα σπίτι τους είτε γιατί βρίσκονται στην ομάδα των ευπαθών ανθρώπων είτε γιατί έχουν συμπτώματα. Οι υπόλοιποι είναι «υποχρεωμένοι» να ακολουθούν συγκεκριμένους κανόνες, όπως η κοινωνική απόσταση, ώστε να περιοριστεί η μετάδοση του ιού και να μην ξαναέλθει η χώρα σε νέες διαδικασίες εγκλεισμού.
Έτσι, όλοι όσοι βρίσκονται σε απομόνωση ή σε απόσταση καλούνται να αντιμετωπίσουν αυτή τη νέα πραγματικότητα και να φροντίσουν τον εαυτό τους σωματικά και ψυχικά έτσι ώστε να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες που μπορεί να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια της απομόνωσης. Η απομόνωση δεν είναι μια ευχάριστη διαδικασία για κανέναν, αν σκεφτούμε ότι συνήθως χρησιμοποιείται σαν μέθοδος τιμωρίας και σωφρονισμού.
Πώς αισθάνεται κάποιος που βρίσκεται σε απομόνωση;
Έχει φανεί από μελέτες σε ανθρώπους που χρειάστηκε να απομονωθούν σε δωμάτια νοσοκομείων λόγω άλλων προβλημάτων υγείας ότι η απομόνωση μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα όπως: στρες, άγχος, κατάθλιψη, μοναξιά, θυμό, μονοτονία, βαρεμάρα, εγκατάλειψη, χαμηλή αυτοεκτίμηση, δυσκολίες στον ύπνο, αίσθημα μη ελέγχου της κατάστασης καθώς και αίσθημα στιγματοποίησης.
Σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Ανοσοποίησης και Αναπνευστικών Παθήσεων, ο κορωναϊός μπορεί να οδηγήσει σε φόβο για τη δική μας υγεία αλλά και για την υγεία των αγαπημένων μας, διαταραχές στον ύπνο και στη διατροφή, δυσκολία συγκέντρωσης, αύξηση στην κατάχρηση ουσιών (π.χ. αλκοόλ, τσιγάρα και άλλες ουσίες) καθώς και στη χειροτέρευση άλλων χρονίων προβλημάτων υγείας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι κάθε άνθρωπος αντιδρά διαφορετικά στις συνθήκες απομόνωσης και έτσι μπορεί να παρατηρηθούν και άλλες συμπεριφορές. Αυτό παρατηρείται κυρίως στα παιδιά και στους έφηβους, με αντιδράσεις όπως: κλάματα και ευερεθιστότητα, επαναφορά συμπεριφορών που ειχαν ξεπεραστεί (π.χ. νυχτερινή ενούρηση), στενοχώρια, αντιδραστική συμπεριφορά στους εφήβους , δυσκολία προσοχής και συγκέντρωσης, χαμηλή σχολική απόδοση, ανηδονία και αποφυγή προηγούμενων ευχάριστων δραστηριοτήτων, ανεξήγητο πονοκέφαλο ή πόνο σε κάποιο άλλο σημείο του σώματος και κατάχρηση ουσιών.
Συμβουλές για άτομα που βρίσκονται σε περιορισμό λόγω Covid-19
- Ειδήσεις σε σχέση με την επιδημία
Καλό θα είναι να περιορίζεται η ενημέρωση μέσω των μέσων μαζικής επικοινωνίας στα οποία η ροή ειδήσεων είναι συνεχόμενη και με αρνητικό χαρακτήρα. Προτείνεται η ενημέρωση μόνο από 1-2 αξιόπιστα για το άτομο μέσα και αυτό να μην γίνεται όλη την ημέρα.
- Κοινωνικά δίκτυα
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν θετική επίδραση όσον αφορά την συντροφικότητα, την αλληλοϋποστήριξη και στην μείωση της αποξένωσης, την μείωση του στρες λόγω χιουμοριστικών δημοσιεύσεων.
Το μειονέκτημα των κοινωνικών δικτύων είναι η διασπορά ψευδών ειδήσεων και η προτροπή σε συμπεριφορές που δεν βοηθούν στην διατήρηση του περιορισμού.
Προτείνεται η χρήση των κοινωνικών δικτύων επιλεκτικά ώστε να προσφέρουν στήριξη και όχι να αυξάνουν τη σύγχυση του ατόμου.
- Διατήρηση των κοινωνικών επαφών
Ο πιο κοινός τρόπος διατήρησης της επικοινωνίας είναι η τηλεφωνική επαφή και οι δυνατότητες της εποχής έχουν αυξηθεί με τις βιντεοκλήσεις, όπου μπορούμε να έχουμε και την εικόνα του συνομιλιτή μας. Αλλά ακόμη και αυτή τη δυνατότητα να μην υπάρχει, οι τηλεφωνικές κλήσεις και τα γραπτά μηνύματα είναι πολύ σημαντικά για την διατήρηση των κοινωνικών επαφών μας.
- Διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής
Με τον όρο υγιεινός τρόπος ζωής αναφερόμαστε στο τρίπτυχο: διατροφή, άσκηση και ύπνος. Σε συνθήκες περιορισμού υπάρχει ο κίνδυνος το άτομο να παραιτηθεί από οποιαδήποτε προσπάθεια διατήρησης του υγιεινού τρόπου ζωής. Ο υγιεινός τρόπος ζωής συμβάλλει σημαντικά και στην ψυχική υγείας μας όμως, εκτός από τη σωματική.
Είναι καλό να αποφεύγεται η κατανάλωση έτοιμων συσκευασμένων τροφών, μεγάλης ποσότητας ζάχαρης και καφεΐνης, καθώς και τροφών με υψηλή θερμιδική και χαμηλή θρεπτική αξία (π.χ. έτοιμο φαγητό που παραδίδεται στο σπίτι).
Η άσκηση στο σπίτι μπορεί να είναι από ένα αυτοσχέδιο πρόγραμμα γυμναστικής μέχρι βάδισμα και διατάσεις.
Ο ύπνος πρέπει να έχει σταθερό ωράριο, ανεξάρτητα από το αν το άτομο έχει την επόμενη ημέρα συγκεκριμένες δραστηριότητες ή όχι. Δεν είναι καλό να κοιμόμαστε παραπάνω την ημέρα και να θυσιάζουμε ώρες από τον βραδινό ύπνο.
- Αποφυγή αλκοόλ και ψυχοδραστικών ουσιών
Το αλκοόλ και οι ψυχοδραστικές ουσίες μπορεί να μειώνουν αρχικά τα αρνητικά συναισθήματα, μακροχόνια όμως λειτουργούν αρνητικά και φέρνουν περισσότερα προβλήματα, όπως τα καταθληπτικά συναιασθήματα που φέρνει η κατανάλωση αλκοόλ και η επιθετική συμπεριφορά που φέρνει η χρήση ψυχοδραστικών ουσιών.
- Οργάνωση της ημέρας και διαχείρηση του χρόνου
Η οργάνωση της ημέρας και η διαχείρηση του χρόνου μπορεί να έχει δύο κατηγορίες δραστηριοτήτων:
- Δραστηριότητες που προσφέρουν ευχαρίστηση όπως η παρακολούθηση μιας σειράς/ταινίας, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, η ανάγνωση ενός βιβλίου, το ζεστό μπάνιο και γενικότερα η αυτοφροντίδα, η ζωγραφική, οι χειροτεχνίες, η καταγραφή σε ημερολόγιο και η μουσική.
- Δραστηριότητες που προσφέρουν ικανοποίηση όπως η παρακολούθηση ενός εκπαιδευτικού προγράμματος και γενικότερα οποιαδήποτε μαθησιακή δραστηριότητα, η τακτοποίηση του χώρου, η διεκπεραίωση κάποιων υποθέσεων από το τηλέφωνο ή το διαδίκτυο και κυρίως, εάν είναι αυτό εφικτό, η εργασία από το σπίτι.
- Ψυχολογική και ψυχιατρική στήριξη
Στην περίπτωση που το άτομο παρατηρεί έντονα συναισθήματα που δεν μπορεί να διαχειριστεί, όπως π.χ. το έντονο άγχος ή οι κρίσεις πανικού, τότε συστήνεται να απευθυνθεί σε ειδικό ψυχικής υγείας και να λάβει υποστήριξη εξ αποστάσεως.
- Θρησκευτική δραστηριότητα
Για τα άτομα που είναι θρησκευόμενα, η τέλεση των λατρευτικών καθηκόντων τους στην περίοδο του περιορισμού και ιδιαίτερα η προσευχή μπορεί να βοηθήσει την ψυχολογική τους κατάσταση καθώς ευοδώνει το αίσθημα της σύνδεσης, της επικοινωνίας και της παροχής βοήθειας και στήριξης.
- Ασκήσεις αυτοεπίγνωσης
Έχει παρατηρηθει ότι ήπιες ασκήσεις αυτοεπίγνωσης λίγα λεπτά την ημέρα, όπως οι ασκήσεις mindfulness μπορούν να βοηθήσουν στην μείωση του στρες. Αυτές οι ασκήσεις υπάρχουν στο διαδίκτυο και σε ειδικές εφαρμογές για τα έξυπνα κινητά.
